Illegale sigarettenconsumptie in België stijgt met maar liefst 45%

De zwarte markt voor sigaretten is in België in 2018 opnieuw gegroeid met 45%, van 330 miljoen stuks naar 480 miljoen. Dit blijkt uit het “Stella-rapport” van KPMG, waarin jaarlijks de illegale sigarettenconsumptie in Europa berekend wordt.  Bovendien vindt de productie van illegale sigaretten steeds dichter bij huis plaats, zo ook in België.  Ons land maakt hiermee deel uit van een Europese tendens waar binnen de EU in 2018 minstens 112 illegale faciliteiten werden gesloten.

De sterke stijging van 45% tot 480 miljoen stuks illegale sigaretten vertaalt zich als volgt per categorie:

• Namaak: in 2018 werden meer namaaksigaretten gerookt, in totaal 36 miljoen stuks. Voornamelijk bekende merken worden nagemaakt;
• Smokkel: Ook het aantal gesmokkelde sigaretten steeg met ruim 40% van 282 miljoen naar 402 miljoen stuks. Gesmokkelde sigaretten zijn sigaretten die een land worden binnengesmokkeld zonder accijnzen te betalen. In ons land kwamen ze voornamelijk vanuit Bulgarije, Wit-Rusland, Roemenië en Polen;
• “Illicit whites”: De consumptie van de zogenaamde “illicit whites” is het sterkst gestegen met ruim een verdrievoudiging: van 13 naar 41 miljoen sigaretten. Illicit whites zijn tabaksproducten die doorgaans legaal geproduceerd worden, maar met de bedoeling om ze illegaal te verdelen in een markt waar zij niet te koop aangeboden worden via de legale kanalen en zonder dat er belastingen op betaald worden. Het betreft vaak ongekende sigarettenmerken die niet voldoen aan de Europese verpakkings- en kwaliteitsvereisten en verkocht worden aan de helft van de prijs van legale merken.

Ook illegale sigarettenfabrieken in België

Waar namaaksigaretten voorheen voornamelijk via containers vanuit China in Europa werden binnengebracht en de illegale productie hiermee verschoof naar Oost-Europa, vooral Wit-Rusland en Oekraïne, worden namaaksigaretten de laatste jaren meer en meer in West-Europa geproduceerd, inclusief in ons eigen land. Dit kan wellicht verklaard worden door verhoogde controles aan de Europese buitengrenzen en de nabijheid van de voor de criminele organisaties lucratieve bestemmingsmarkten.

Criminele organisaties bemachtigen steeds geavanceerdere industriële machines en reserveonderdelen online. Deze worden dan via vrijhandelszones verzonden om opsporing te voorkomen, meestal vanuit het Midden-Oosten en het Verre Oosten. Zo kunnen illegale tabaksfabrieken sneller en gemakkelijker worden opgezet.

De strijd tegen deze lokale illegale sigarettenfabrieken door de Belgische douane en politiediensten werpt zijn vruchten af. In ons land werden in 2018 4 illegale faciliteiten opgerold.  

De andere Europese douanediensten blijken ook meer en meer succesvol in het oprollen van deze lokale illegale fabrieken. 112 illegale faciliteiten werden gesloten in 2018. Polen, Griekenland en Tsjechië spannen hier de kroon. In 2018 werd in 66 illegale faciliteiten in Polen gesloten, 8 in Griekenland en 9 in Tsjechië.

EU: vooral namaaksigaretten in de lift

De illegale sigarettenconsumptie in de EU wordt geschat op 8,6% van de totale consumptie. Het gaat om 43,6 miljard sigaretten – evenveel als de legale sigarettenmarkten van het Verenigd Koninkrijk, Oostenrijk en Denemarken samen. Op Europees niveau blijft de totale illegale sigarettenconsumptie stabiel in vergelijking met 2017, maar het aantal namaaksigaretten stijgt met 30%: de grootste stijging ooit.

Waarom de strijd tegen illegale sigaretten zo belangrijk is

Illegale handel is een complex probleem, schaadt veel sectoren, heeft een negatieve invloed op de samenleving en respecteert grenzen noch wetten.

“Illegale sigaretten schaden ook de overheidsinkomsten en legitieme bedrijven - inclusief ons eigen bedrijf - en voeden de criminaliteit in lokale gemeenschappen”, aldus Ellen Thewissen van PM Benelux.

Geen enkele overheid of sector kan dit probleem zelf oplossen. Samenwerking is dus cruciaal om de stijgende stroom van illegale goederen te bestrijden. PM Benelux zet dan ook in op samenwerking op het terrein met de Belgische douanediensten. Kennis wordt uitgewisseld, bijvoorbeeld hoe namaakartikelen exact te identificeren.

Over het KPMG Stella rapport

Het project Stella is een jaarlijkse studie van KPMG waarin de omvang en de ontwikkeling van de illegale sigarettenmarkt in de EU in kaart wordt gebracht. Het verslag is in opdracht van Philip Morris Products NV opgesteld voor gegevens uit 2018. De studie bestrijkt alle 28 lidstaten van de Europese Unie.

Voor 2018 heeft KPMG een panel van deskundigen aangesteld om de resultaten van het Stella-rapport te controleren en te verfijnen. De panelleden hebben een verschillende achtergrond en komen uit het bedrijfsleven, de rechtshandhaving, de academische wereld en de tabakscontrole.

Over Philip Morris International

Philip Morris International (PMI) een toonaangevend internationaal tabaksbedrijf dat zich bezighoudt met de productie en verkoop van sigaretten en andere nicotinehoudende producten op markten buiten de Verenigde Staten. We bouwen verder aan onze toekomst met rookvrije producten. Door de combinatie van multidisciplinaire vaardigheden in productontwikkeling, onze state-of-the-art faciliteiten en wetenschappelijke onderbouwingen willen we ervoor zorgen dat onze rookvrije producten voldoen aan de voorkeuren van volwassen consumenten en aan strenge wettelijke vereisten. Onze visie is dat deze producten uiteindelijk sigaretten zullen vervangen. Raadpleeg onze PMI- en PMIScience-websites voor meer informatie.