Studie KPMG: 1 op 10 Belgische sigaretten is illegaal

Volgens de nieuwe studie van KPMG in opdracht van Philip Morris zit de consumptie van illegale sigaretten in Europa en ook in België sterk in de lift. Absolute koploper blijft Frankrijk, waar een pakje sigaretten in het reguliere circuit meer dan 11 euro kost en waar intussen 1 op de 3 gerookte sigaretten illegaal is. Ons land speelt al jaren een groeiende rol in de productie van namaaksigaretten, voornamelijk bestemd voor Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Getuige daarvan de 30 miljoen namaaksigaretten die begin deze maand door de douane werden onderschept in West-Vlaanderen en de illegale sigarettenfabriek die vorige week nog werd opgerold in Heist-op-den-Berg. Maar tot hiertoe bleef de consumptie ervan in België tot hiertoe relatief beperkt.

KPMG stelt nu echter vast dat er ook bij ons steeds meer illegale sigaretten worden gerookt. Volgens de studie is 1 op de 10 gerookte sigaretten in België illegaal (goed voor bijna een miljard sticks), waardoor de schatkist vorig jaar 250 miljoen euro aan accijnzen en BTW is misgelopen. ​

Ellen Thewissen, Illicit Trade Prevention Manager Philip Morris Benelux: “Een pakje gesmokkelde of namaaksigaretten is al snel de helft goedkoper dan een pakje in het reguliere circuit. Het is duidelijk dat de Belgische rokers in de huidige context van economische onzekerheid en forse accijnsverhogingen op zoek gaan een goedkoper alternatief. Dit is een kwalijke evolutie, voor de rokers zelf, voor de overheid, voor het legale circuit maar ook omwille van het feit dat België hierdoor een interessantere afzetmarkt wordt voor criminele groeperingen.”

Combinatie van namaak en smokkel

Illegale sigaretten zijn ofwel rookwaren die uit andere landen gesmokkeld worden, ofwel namaaksigaretten die uit illegale fabrieken komen. Opvallend is dat er in 2022 een forse toename was van gesmokkelde pakjes sigaretten uit Bulgarije. Ellen Thewissen: “Meer dan 20% van de niet-Belgische sigaretten op onze markt zijn Bulgaarse sigaretten, wat goed is voor meer dan 330 miljoen stuks.” ​

Daarnaast rookte de Belg aanzienlijk meer namaaksigaretten. In 2021 ging het nog om 70 miljoen gerookte namaaksigaretten. In 2022 steeg dit aantal tot 270 miljoen. ​

Accijnsverhogingen geen wondermiddel ​

Uit de studie van KPMG blijkt dat ons land in de richting van Frankrijk evolueert. Daar hebben forse prijsverhogingen geleid tot een ongekend hoge consumptie van illegale sigaretten, waardoor de overheid er volgens KPMG in 2022 meer dan zeven miljard euro aan inkomsten is misgelopen. Tegelijkertijd ligt het totaal aantal rokers er nog steeds rond de 25 procent.

“Accijnsverhogingen zijn geen wondermiddel en moeten doordacht worden ingezet”, zegt Miguel Matos, Managing Director van Philip Morris Benelux. “Uit het nieuwe onderzoek van KPMG blijkt dat dit nu ook in België tot fors meer illegale consumptie begint te leiden. Het beste wat een roker kan doen, is stoppen. Maar als hij of zij niet stopt, is het veel beter om te switchen naar een beter alternatief in het legale circuit, dan naar een zeer risicovol alternatief in het illegale circuit.”

Philip Morris vraagt daarom dringend een modernisering van het tabaksbeleid om de vele rokers die niet stoppen met roken door het ‘klassieke’ beleid, aan te moedigen om over te stappen op rookloze innovaties zoals de e-sigaret, verwarmde tabaksproducten en nicotinezakjes. Miguel Matos: “De Belgische overheid gaat momenteel echter helemaal de andere kant uit door te verhinderen dat rokers correct geïnformeerd kunnen worden over deze producten en door bepaalde van deze producten, met name nicotinezakjes, zelfs te verbieden. Dit beleid heeft ernstige consequenties voor de Belgische rokers.”

Over het KPMG rapport

Het rapport is een jaarlijkse studie van KPMG die de omvang en de ontwikkeling van de illegale sigarettenmarkt in Europa in kaart brengt. Dit jaar wordt de studie al voor de zeventiende keer uitgebracht. Het KPMG-rapport met de gegevens van 2022 werd in opdracht van Philip Morris International uitgevoerd. De studie heeft betrekking op de 27 lidstaten van de Europese Unie, aangevuld met het Verenigd Koninkrijk, Oekraïne, Moldavië, Noorwegen en Zwitserland.